Stoisz przed wyborem monitora do komputera ale przytłacza Cię różnorodność modeli i mnogość użytych technologii? Wybór odpowiedniego monitora nie należy do najprostszych zadań, warto mieć choćby podstawowe pojęcie o kluczowych parametrach i funkcjach. Konsekwencją braku tej wiedzy może być kupno monitora, który nie spełnia naszych oczekiwań lub posiada funkcje za które przepłaciliśmy a których w praktyce nie będziemy używać.
Przygotowany przez nas artykuł stanowi świetny wstęp, który zapozna Cię z kluczowymi czynnikami decydującymi o jakości monitora, a także dzięki zawartej w nim wiedzy wiedzieć będziesz na jakie elementy zwrócić uwagę wybierając monitor.
Pierwszym krokiem w wyborze monitora jest określenie jego przeznaczenia. W przypadku monitorów wyróżniamy głównie trzy możliwości, a mianowicie: monitory do gier (gamingowe), monitory biurowe lub monitory graficzne.
Monitor do pracy biurowej to urządzenie, które stawia na maksymalizację produktywności. Wysoka rozdzielczość przekłada się na większą przestrzeń roboczą, obecność matowej powłoki matrycy poprawia czytelność, a technologie redukcji koloru niebieskiego i migotania ekranu zwiększają komfort dla naszego wzroku co przekłada się na możliwość spędzenia dłuższego czasu przed komputerem.
Monitory gamingowe charakteryzują się niskim czasem reakcji i “input lagiem”, wysoką częstotliwością odświeżania obrazu oraz obecnością technologii synchronizacji (FreeSync i G-Sync). Często wyróżniają się futurystycznym designem.
Monitory graficzne skierowane dla osób pracujących przy obróbce wideo, grafików czy fotografów cechują się wysoką rozdzielczością, a także świetną matrycą, która zapewnia bardzo wysoki poziom odwzorowania kolorów.
Monitory do codziennego użytku nie potrzebują wygórowanych parametrów technicznych, tym samym najbardziej kluczowymi czynnikami w ich przypadku będzie rozdzielczość i wielkość (przekątna) ekranu.
Zrozumienie najważniejszych parametrów monitorów to klucz do wyboru urządzenia, które najlepiej spełni Twoje oczekiwania. Przedstawiamy kluczowe elementy monitorów, ich rodzaje, zalety poszczególnych technologii jak i wady.
Matryca IPS (In-Plane Switching) wyróżnia się doskonałym odwzorowaniem kolorów i bardzo szerokimi kątami widzenia. Czas reakcji może być nieco wolniejszy niż w przypadku matryc TN, ale jest to zwykle akceptowalne dla większości zastosowań, które nie są bardzo zależne od czasu reakcji, takich jak gaming na wysokim poziomie. Monitory IPS są często wybierane przez profesjonalistów zajmujących się grafiką i fotografią ze względu na ich wyjątkową zdolność do odwzorowania kolorów. Cena urządzeń z matrycą IPS jest najwyższa.
Matryca VA, czyli Vertical Alignment, to typ matrycy, której charakteryczną cechą jest wielokierunkowe rozmieszczenie ciekłych kryształów. Są one zlokalizowane pionowo i ukośnie względem powierzchni panelu, co przekłada się na szereg zalet, takich jak: szerokie kąty widzenia, wysoki kontrast oraz dobre odwzorowanie czerni. Reasumując, VA oferuje jakość obrazu, która jest pośrednia między innymi typami matryc, takimi jak IPS czy TN, co czyni ją najbardziej uniwersalną. Cenowo również znajduję się pomiędzy tańszą matrycą TN i droższą IPS.
Matryca TN, czyli Twisted Semantic składa się z warstwy ciekłych kryształów, które znajdują się pomiędzy płytkami ze spolaryzowanego szkła. Niski koszt produkcji tych matryc przekłada się na niskie ceny monitorów. Cechą charakterystyczną TN jest bardzo krótki czas reakcji co docenią profesjonalni gracze, odbywa się to jednak kosztem jakości wyświetlanego obrazu.
LCD, czyli wyświetlacze ciekłokrystaliczne (od ang. liquid-crystal display) oferują wysoką jakość obrazu, zazwyczaj w przystępnej cenie. Wykorzystują one ciekłe kryształy, które podświetlane są zwykle przez lampy fluorescencyjne z zimną katodą (CCFLs).
Monitory LED (światłowodowe diody elektroluminescentne) prezentują jaśniejszy obraz i są mniej prądożerne niż tradycyjne monitory LCD, często przy tym charakteryzując się smuklejszą konstrukcją. To nadal monitory LCD, ale oświetlane zaawansowaną technologią LED.
OLED (z ang. Organic Light Emitting Diode) jest to typ wyświetlacza, który w swojej konstrukcji wykorzystuje organiczne diody LED, które są źródłem emitowanego światła (wyświetlacze LCD jedynie je zmieniają). Efektem tego są niezwykle żywe kolory.
Zwiększ produktywność w pracy, wrażenia wizualne z gier czy filmów dzięki odpowiednio dobranemu monitorowi. Przedstawimy Ci nasze rekomendacje podparte wnikliwą analizą, a także podzielimy się tutaj z Tobą poradami oraz tipami związanymi z monitorami komputerowymi.
Monitory 21 calowe znajdą zastosowanie szczególnie w przypadku użytku domowego, gdzie potrzeby i oczekiwania nie są wygórowane. Taki monitor zajmie mało miejsca i będzie najtańszą opcją, która w zupełności wystarczy większości użytkowników sporadycznie korzystających z komputera.
Są to monitory o średniej wielkości, pasujące idealnie do rozdzielczości Full HD. Takie urządzenia nadają się do biur lub dla graczy, którzy ze względu na chęć zachowania wysokiej płynności pozostają przy graniu w 1080p.
Mowa tu już o większych urządzeniach, w przypadku monitorów 27 calowych najbardziej optymalną rozdzielczością będzie WQHD (1440p). Należy pamiętać, że duże rozmiary urządzeń wiążą się z zajęciem dużej ilości miejsca na biurku czy ścianie (VESA).
Monitory ultrawide (ultrapanoramiczne) są to urządzenia o proporcjach większych niż standardowe 16:9/16:10, często spotykane są proporcje 21:9 lub 32:9. Dzięki szerokiemu formatowi, umożliwiają one wygodne rozmieszczenie wielu okien obok siebie lub bardziej immersyjne doświadczenia w grach i filmach.
Przykładowe rozdzielczości dla tych monitorów to 2560×1080, 3440×1440, 3840×1600 dla formatu 21:9 lub 3840×1080, 5120×1440 dla 32:9. W zależności od rozdzielczości, mogą oferować bardzo wysoki poziom szczegółów.
Monitory ultrapanoramiczne są popularne wśród programistów i grafików, którzy często korzystają z wielu programów równocześnie. Również gracze docenią je za szeroki kąt widzenia w grach.
Pamiętaj jednak, że ze względu na unikalne proporcje, nie wszystkie treści są optymalizowane pod kątem ekranów ultrawide. Niektóre gry i filmy mogą nie obsługiwać formatu 21:9 lub 32:9, co może prowadzić do czarnych pasków po bokach obrazu.
To klasyczny format, często spotykany w starszych monitorach CRT i niektórych modelach LCD. Idealny dla retro gier i starszych aplikacji, ale nie jest odpowiedni dla współczesnych multimediów i gier.
To najpopularniejszy współcześnie format ekranu, standard dla większości filmów i gier. Oferuje dobrą równowagę pomiędzy przestrzenią roboczą a rozrywką, sprawiając, że jest to najlepszy wybór dla większości użytkowników.
Ten format oferuje nieco więcej przestrzeni pionowej niż 16:9, co czyni go bardziej odpowiednim dla osób szukających nieco więcej miejsca na ekranie. Format 16:10 stanowi idealny wybór dla użytkowników chcących pozostać w formacie panormicznym, a jednocześnie wymagających większej przestrzeni roboczej względem poprzednio omawianego formatu.
Znany jako Ultrawide (ultrapanoramiczny), ten format jest idealny dla filmów kinowych, obsługiwanych gier i wielozadaniowości. Może jednak nie być idealny dla wszystkich treści, zwłaszcza tych, które nie są zoptymalizowane pod kątem szerokich proporcji.
Super Ultrawide, jeszcze szerszy niż 21:9. Oferuje ogromną przestrzeń roboczą i wrażenia niczym ze Star Treka, ale wymaga odpowiedniej przestrzeni na biurku i może nie być obsługiwany przez wszystkie gry i filmy. Osoby korzystające z pełni przestrzeni roboczej ekranu lub korzystające z 3 podłączonych monitorów z pewnością wyciągną z urządzenia w tym formatem wiele korzyści.
Podstawowa rozdzielczość często spotykana w tańszych monitorach. Nie dostarczy wysokiej szczegółowości jak wyższe rozdzielczości, ale jest wystarczająca dla podstawowych zastosowań, takich jak przeglądanie internetu czy prace biurowe – choć wówczas maksymalną jakością jaką obsłuży nasz monitor w kontekście chociażby filmów na YouTube będzie 720p.
Rozdzielczość Full HD jest obecnie standardem dla większości monitorów. Oferuje optymalne doświadczenia z gier i filmów dla przeciętnego użytkownika, zachowując jednocześnie wysoką wydajność.
Ta rozdzielczość, znana też jako 2K, jest często preferowana przez graczy, którzy szukają większej szczegółowości obrazu i tym samym lepszych wrażeń z rozgrywki. Rozdzielczość WQHD wyświetla ponad 2 razy więcej pikseli niż Full HD (1920×1080).
4K jest świetnym wyborem dla profesjonalistów z branży twórczych, takich jak graficy, fotografowie czy montażyści, którzy potrzebują ogromnej ilości szczegółów i ostrych obrazów. Jest również wyborem dla graczy nastawionych na grafikę z solidnym high-endowym sprzętem komputerowym.
Monitory 8K oferują niespotykaną do tej pory szczegółowość obrazu. Te urządzenia dostarczają rozdzielczość 7680 x 4320 pikseli, co jest czterokrotnie większe od rozdzielczości ekranów 4K i szesnastokrotnie większe od standardowych wyświetlaczy 1080p.
Powłoki błyszczące, zwane też “glossy”, oferują intensywne i żywe kolory, świetne odwzorowują kolory przez co są często wybierane przez fotografów lub grafików. Ich głównym minusem są odblaski, które mogą utrudniać widoczność w jasno oświetlonych pomieszczeniach.
Powłoki matowe są zaprojektowane do minimalizowania odblasków, co czyni je idealnym wyborem do użytku w różnych warunkach oświetleniowych. Mimo iż mogą nie oferować tak intensywnych kolorów jak matryce z błyszczącymi powłokami, zapewniają większy komfort widzenia, który jest niezbędny dla osób potrzebujących monitora do pracy.
Częstotliwość odświeżania ekranu: Ta wartość, mierzona w Hz, określa, jak często obraz na ekranie jest aktualizowany. W praktyce, wyższa częstotliwość odświeżania zapewnia płynniejszy obraz, co jest szczególnie ważne w dynamicznych grach. Wartości jakie możemy spotkać w tym parametrze to: 60Hz, 75Hz, 120 Hz, 144Hz, 160 Hz, 240Hz lub więcej. Jest to aktualnie jest z najważniejszych parametrów w przypadku monitorów gamingowych, gdzie polecamy monitory z odświeżaniem przynajmniej na poziomie 120 herców.
Czas reakcji: Czas, w którym piksel może zmienić swój kolor, mierzony w milisekundach (ms). Krótszy czas reakcji (np. 1ms) minimalizuje rozmycie obrazu w dynamicznych scenach, co jest kluczowe przede wszystkim dla graczy.
Jasność: Określa, jak jasny może być obraz na monitorze, mierzony w cd/m2. Wyższa jasność pozwala na wygodne korzystanie z monitora w jasnych pomieszczeniach.
Kontrast: To stosunek najjaśniejszego punktu ekranu do najciemniejszego. Wyższy kontrast umożliwia dostrzeżenie więcej szczegółów, szczególnie w ciemnych scenach.
Pokrycie gamutu kolorów: Określa procentową wartość przestrzeni kolorów, jaką monitor jest w stanie pokazać. Pokrycie 100% sRGB staje się standardem, ale monitory dla profesjonalistów mogą oferować pokrycie Adobe RGB czy DCI-P3.
Zużycie energii: Istotne ze względu na środowisko i oczywiście dla rachunków za prąd. Mocniejsze monitory zużywają więcej energii, szczególnie przy włączonym HDR, aczkolwiek w nowoczesnych monitorach spotkać się możemy z różnymi funkcjami oszczędzania energii.
Nvidia G-Sync i AMD FreeSync to technologie synchronizacji pionowej, które redukują rozerwanie obrazu i opóźnienia, poprawiając wrażenia wizualne z gier. G-Sync działa z kartami graficznymi Nvidia, a FreeSync z kartami graficznymi AMD.
HDR, czyli High Dynamic Range, to technologia obrazu, która zwiększa kontrast i głębię kolorów na monitorze. Przez to, obrazy stają się bardziej realistyczne, z bogatszymi i bardziej zróżnicowanymi kolorami.
Konkretniej, HDR pozwala na wyświetlanie ciemniejszych czerni i jaśniejszych bieli, co prowadzi do lepszego kontrastu. Dzięki temu, szczegóły, które mogą być utracone w obszarach o bardzo jasnym lub ciemnym oświetleniu, stają się bardziej widoczne.
Dodatkowo, HDR może wyświetlać większą gamę kolorów (przy aplikacjach obsługujących HDR), co prowadzi do bardziej żywych i dokładnych obrazów. Sceny, które wyglądałyby płasko na monitorze bez HDR, stają się bardziej trójwymiarowe i realistyczne.
Nvidia G-Sync i AMD FreeSync to technologie synchronizacji pionowej, które redukują rozerwanie obrazu i opóźnienia, poprawiając wrażenia wizualne z gier. G-Sync działa z kartami graficznymi Nvidia, a FreeSync z kartami graficznymi AMD.
HDR, czyli High Dynamic Range, to technologia obrazu, która zwiększa kontrast i głębię kolorów na monitorze. Przez to, obrazy stają się bardziej realistyczne, z bogatszymi i bardziej zróżnicowanymi kolorami.
Konkretniej, HDR pozwala na wyświetlanie ciemniejszych czerni i jaśniejszych bieli, co prowadzi do lepszego kontrastu. Dzięki temu, szczegóły, które mogą być utracone w obszarach o bardzo jasnym lub ciemnym oświetleniu, stają się bardziej widoczne.
Nvidia G-Sync i AMD FreeSync to technologie synchronizacji pionowej, które redukują rozerwanie obrazu i opóźnienia, poprawiając wrażenia wizualne z gier. G-Sync działa z kartami graficznymi Nvidia, a FreeSync z kartami graficznymi AMD.
Fotografowie, graficy czy osoby odpowiedzialne za obróbkę wideo potrzebują sprzętu najwyższej jakości, który pozwoli dostrzec każdy szczegół. Rozdzielczość docelowego monitora powinna wynosić przynajmniej 2560 x 1440 (WQHD). Dobrym wyborem będzie także matryca IPS, która zapewni bardzo dobre odwzorowania kolorów. Niski czas reakcji zredukuje wystąpienie tak zwanego “ghostingu” oraz rozmycia.
Do pracy przy komputerze należy postawić na monitor, który posiada rozdzielczość ekranu przynajmniej Full HD i matowe pokrycie matrycy, które zniweluje odbijanie się otoczenia i poprawi czytelność. Warto także zwrócić uwagę na obecność technologii ochrony wzroku – redukcji emisji światła niebieskiego i migotania obrazu (FlickerFree).
Gracze potrzebują monitora, który sprosta tempu dzisiejszych gier. Zalecana rozdzielczość ekranu to przynajmniej Full HD (1920×1080), częstotliwość odświeżania 120 Hz lub większą oraz czas reakcji do 1 ms. Większą płynność obrazu osiągniemy wybierając monitor z technologią synchronizacji dopasowaną do naszej karty graficznej – FreeSync w przypadku gdy posiadamy kartę graficzną firmy AMD oraz G-Sync w przypadku kart Nvidia. W oparciu o te wytyczne przygotowaliśmy ranking monitorów gamingowych.
Szukając monitora do codziennego użytku, nie potrzebujesz specyfikacji typowych dla profesjonalistów czy graczy. Kluczowe są tutaj przede wszystkim rozdzielczość i przekątna ekranu. Zalecamy Full HD (1920×1080 pikseli), które zapewni doskonały detal obrazu przy zrównoważonym zużyciu energii. Przekątna 24 cale oferuje idealny kompromis między przestrzenią roboczą a komfortem oglądania. Te parametry pozwolą Ci komfortowo przeglądać internet, oglądać filmy czy sporadycznie grać w mniej dynamiczne tytuły. Inny aspekt, na który warto zwrócić uwagę, to jasność, która wpływa na jakość obrazu w różnych warunkach oświetleniowych, rekomendujemy przynajmniej 220 cd/m2. Ergonomia jest ważna dla komfortu, więc upewnij się, że monitor ma regulowaną wysokość lub kąt nachylenia.
Wybór między monitorem 24 a 27 cali zależy od Twojego indywidualnego komfortu oraz odległości, z jakiej korzystasz z monitora. W przypadku siedzenia blisko ekranu, 24 cale mogą być bardziej komfortowe. Można spotkać się także z opinią, że w przypadku monitora o rozdzielczości FHD bardziej odpowiednią wielkością będą 24 cali, natomiast przy WQHD 27 cali.
Matryce IPS zapewniają lepsze kąty widzenia i reprodukcję kolorów, podczas gdy VA ma lepszy kontrast. Matryca VA jest bardziej uniwersalnym i ekonomicznym rozwiązaniem względem IPS.
Rozmiar monitora dobrze jest dopasować do odległości, z jakiej na niego patrzymy. Optymalną odległość od monitora możemy obliczyć mnożąc ilość cali monitora razy 2-2.5.
Aby w pełni wykorzystać 4K, najlepszym wyborem będzie monitor o przekątnej 32 cale lub większej.
Monitor do 4K powinien mieć przynajmniej 27 cale lub więcej. My rekomendujemy 32 cale do rozdzielczości 4K.
Najlepsza matryca do monitora zależy od zastosowań. W dużym skrócie: IPS jest idealna dla grafików, VA dla kinomanów, a TN dla graczy ze względu na niski czas reakcji.
